Problemy finansowe: Czy jesteś gotującą się finansową żabą?

Problemy finansowe: Jak nie dać się ugotować?

W psychologii syndrom gotującej się żaby to określenie odnoszące się do emocjonalnego zmęczenia, które jest efektem bycia częścią ciężkiej, z pozoru niemożliwej do rozwiązania i wyczerpującej sytuacji. Z kolei, gdy chce się tę sytuację zmienić, nie ma się na to siły, bowiem całą energię włożyło się na dostosowane się do niej.

Metafora gotującej się żaby

Gotująca się żaba w garnku to metafora, która pokazuje, że ludzie często przyzwyczajają się do stopniowo pogarszających się warunków, np.: w pracy, w związkach czy życiu rodzinnym. Niestety, tego typu bierność prowadzi do frustracji, bezsilności i wyczerpania. Człowiek nagle znajduje się w sytuacji, kiedy nie czuje, że posiada jakiekolwiek zasoby aby przeciwstawić się niesprzyjającym okolicznościom. Skąd bierze się takie zachowanie i jak się z niego wyleczyć?

Autorem historii o gotującej się żabie jest pisarz i filozof Oliver Clark. Historia gotującej się żaby była wielokrotnie wykorzystywana, np. do ukazania bezczynności rządów w sprawie zmian klimatycznych, do braku decyzji w życiu osobistym lub w finansach. Odwołuje się do niej również psychologia. Syndrom gotującej się żaby oznacza bierność wobec sytuacji problemowej, co zwiększa liczbę problemów, osiągając w końcu katastroficzne rozmiary. Historia opowiada o żabie, która została wrzucona do garnka z gorącą wodą. Od razu z niego wyskoczyła. Sytuacja wyglądała jednak inaczej, kiedy płaz znalazł się w naczyniu z letnią wodą. Stopniowe zwiększanie temperatury sprawiło, że żaba dostosowywała się do niej. Kiedy woda zaczęła wrzeć, płaz nie miał już możliwości ucieczki – był już zbyt osłabiony, przez co został ugotowany.

W XIX wieku badacze prowadzili eksperymenty, mające potwierdzić, że opisana prawidłowość jest prawdziwa. Współcześni biologowie, jak Douglas Melton z Uniwersytety Harwarda, George R. Zug z Narodowego Muzeum Historii Naturalnej czy Victor H. Hutchison z Uniwersytetu w Oklahomie zaprzeczają prawdziwości tej historii. Według nich żaba, jeśli ma tylko taką możliwość, po prostu ucieknie. Historię warto potraktować więc jak metaforę, która dobrze ilustruje zachowanie wielu ludzi.

Gotująca się żaba – objawy

Syndrom gotującej się żaby objawia się biernością, czekaniem na to, aż sytuacja sama się poprawi. Mimo istniejących problemów i trudności w życiu, ludzie nie podejmują żadnych działań, nie stawiają granic w relacjach, nie wykorzystują swoich zasobów, które mogłoby pomóc w przezwyciężeniu problematycznej sytuacji. Tego typu zachowania można zaobserwować w związkach. Osoba tkwiąca w toksycznej relacji często ma nadzieję, że jej partner się zmieni, ignorując tym samym swoje potrzeby i stawiając się w trudnej emocjonalnie sytuacji. W takich okoliczności łatwo jest przeoczyć moment, kiedy dochodzi do katastrofy, czyli wrzenia wody.

Problemy finansowe, a syndrom gotującej się żaby

W sytuacji finansowej możesz również zachowywać się jak przysłowiowa żaba. Mając umiarkowane trudności finansowe zazwyczaj nie podejmujesz żadnych działań. Oczekujesz na przychylny zbieg okoliczności lub jesteś przekonany, że to minie. Problemy finansowe narastają i coraz trudnej jest związać koniec z końcem, narzekasz i dalej tkwisz w tej sytuacji. Jeżeli problemy finansowe są chroniczne i nie podejmujesz odważnych decyzji o zmianie sytuacji, to z pewnością będziesz trwać tak latami, a Twoja energia  życiowa będzie ulatywać z Ciebie. Gdy zapragniesz zmiany, to poza motywacją możesz poczuć bezsilność, możesz dostrzegać wiele ograniczeń i przestaniesz wierzyć, że coś możesz zmienić w swoim życiu. W takiej sytuacji mogą pojawić się następujące myśli: „To nie ma sensu”, „Łatwo się tylko tak mówi”, „To jest skomplikowane”, „Nie dam rady”, ”To i tak nic nie zmieni”, „Po co to wszystko”, „Nic i nikt mi nie pomoże”.

Być może jesteś na etapie już totalnej katastrofy, gotujesz się w tej wodzie i nic nie robisz, tylko hibernujesz się. Nie podejmujesz decyzji i myślisz sobie: „Niech się dzieje co chce”, „Mam to gdzieś”, „Niech martwią się inni”, „Wszystko stracone jestem skończony”, „Nie ma dla mnie wyjścia”. To dramatyczny sposób opisu sytuacji finansowej. Chwileczkę, pomyśl przez sekundę, przecież to są, tylko pieniądze. Mały wycinek Twojej rzeczywistości. Pieniądze nie określają Ciebie. To co Ciebie najlepiej określa to Twój stan ducha, Twoje zachowanie, myślenie i Twoje wartości. Zachęcam Cię abyś wyskoczył z gotującej się finansowo wody.

Finansowy syndrom gotującej się żaby można określić poprzez:

• bierność wobec problemów finansowych;
• brak reakcji na pierwsze oznaki kłopotów finansowych;
• brak podejmowanych rozmów z wierzycielami;
• brak pełnej analizy stanu swoich finansów;
• brak planowania i kontrolowania swoich finansów;
• brak równowagi między oszczędzaniem a budowaniem nowych źródeł finansowania;
• brak wdrożenia programów inwestycyjnych;
• brak zmiany dotychczasowego poziomu życia, usilne utrzymywanie aktualnego poziomu wydatków, poziomu życia, kosztem swoich finansów;
• brak odważanych decyzji, paniczny lęk przed decyzjami finansowymi;
• brak poszukiwania rozwiązań i eksperymentowania z nowymi dochodami;
• wycofanie się z aktywności pozyskiwania dodatkowych źródeł dochodu;
• życzenie postarzenie na przyszłość, oszukiwanie się;
• oskarżanie innych za nasze kłopoty finansowe;
• poszukiwanie łatwego wyjścia z długów poprzez gry liczbowe, bardzo ryzykowne inwestycje, np.: w kryptowaluty i coiny.
• nadmierne spędzanie czasu na bezproduktywnych rozrywkach – media społecznościowe, telewizja, używki, podtrzymywanie relacji z ludźmi narzekającymi;
• pomniejszanie swoich zasobów, negatywna postaw do siebie i swoich możliwości;
• lęk przed utratą majątku, ośmieszaniem, odrzuceniem i brakiem akceptacji ze strony innych;
• trudność w określaniu własnych emocji i potrzeb;
• odcinanie się od ludzi, wycofanie z życia towarzyskiego i rodzinnego;
• bark aktywności fizycznych i zaprzestanie dbania o siebie.

WAŻNE:

Syndrom gotującej się żaby oznacza bierność wobec problemów sytuacji finansowej, często powoduje przybranie jej na sile, osiągając w końcu katastroficzne rozmiary. Przeciwdziałaj temu, bądź człowiekiem odpowiedzialnym, zdyscyplinowanym i godnym zaufania. Pokaż, że można robić z Tobą interesy, rozmawiaj z wierzycielami. Ustal harmonogram spłat zadłużenia. Nie chowaj głowy w piasek. Bądź otwarty na rozmowy i negocjacje. Zrób listę wierzycieli, określ kwoty spłaty, skorzystaj ze swego programu spłat, dzwoń, pisz, spotykaj się, ustal indywidualny program możliwości rozliczenia się z instytucjami i firmami. Buduj zaufanie.