Relacje romantyczne i miłość

Jak relacje romantyczne wpływają na nasz dobrostan? Jak kształtują się preferencje w wyborze partnera?

Większość z nas była kiedyś w relacji romantycznej. Znamy to piękne uczucie „motylków w brzuchu”. Pojawia się ekscytacja, głęboką więź i poczucie jedności z drugą połówką. Ale czy kiedykolwiek zastanawiałeś się, jak miłość i relacje wpływają na nasz dobrostan, zdrowie psychiczne, czy ogólne poczucie szczęścia? A może zastanawiałeś się nad tym, co wpływa na wybór partnera?

W tym artykule przedstawię Ci wpływ związków romantycznych na dobrostan psychiczny, a nawet ewolucyjne korzenie miłości. Najnowsze odkrycia badawcze ujawniają, jak aspekty takie jak jakość związku, preferencje, poczucie humoru, a nawet nasze systemy wartości odgrywają kluczową rolę w tworzeniu i utrzymywaniu relacji romantycznych. Co nas do siebie przyciąga? Co podtrzymuje miłość?

1. Relacje romantyczne a zdrowie psychiczne

Zdrowie psychiczne to niewątpliwie jeden z najważniejszych filarów naszego życia. Coraz bardziej powszechnym zjawiskiem jest dbanie o zdrowie psychiczne z taką samą dbałością, co o zdrowie fizyczne. Czy związek, małżeństwo, relacja romantyczna może nam pomóc w osiągnięciu dobrostanu?

W badaniu opublikowanym w Current Opinion in Psychology, badacze Scott Braithwaite i Julianne Holt-Lunstad zbadali zawiły związek między długoterminowymi związkami romantycznymi a zdrowiem psychicznym. Badania wykazały, że bycie w zdrowym, pełnym zaangażowania związku, takim jak małżeństwo, wpływa na poprawę zdrowia psychicznego. Badanie podkreśla znaczenie jakości relacji.

Aby osiągnąć poprawę jakości zdrowia psychicznego, związek musi nam sprzyjać. Jeśli związek będzie dysfunkcyjny – samopoczucie może się pogorszyć. Osoby w zdrowych i satysfakcjonujących związkach doświadczają lepszego zdrowia psychicznego. Pozytywna dynamika relacji ma znaczący wpływ na zdrowie psychiczne. Oznacza to, że działania mające na celu poprawę jakości relacji mogą być dla nas równie skuteczne, jak te ukierunkowane na indywidualne problemy. Działanie na rzecz zdrowej relacji znacząco odbija się na indywidualnym samopoczuciu. Pielęgnowanie zdrowych postaw w relacji działa pozytywnie nie tylko na związek, ale także indywidualnie – na każdego z partnerów.

2. Preferencje w wyborze partnera

W ciągu całego życia spotykamy wiele osób. Niektóre z nich przypadają nam do gustu, a inne nie do końca. Dlaczego się tak dzieje? Co sprawia, że konkretna osoba wydaje nam się odpowiednią do stworzenia związku?

W badaniu opublikowanym w Personality and Social Psychology Bulletin badacze pod przewodnictwem Julie Driebe zagłębili się w to, jak wydarzenia życiowe i rozwój osobisty wpływają na preferencje ludzi w wyborze romantycznego partnera na przestrzeni czasu.

Czy nasze preferencje ewoluują? Czy ludzie są tego świadomi? Aby odpowiedzieć na te pytania, badacze przeprowadzili eksperyment polegający na obserwacji „szybkich randek” (ang. speed dating). Uczestnicy mieli kilka minut na rozmowę i podjęcie decyzji czy cechy potencjalnego partnera im odpowiadają. Po 13 latach ponownie oceniono preferencje uczestników. Okazało się, że podstawowe preferencje pozostały stosunkowo stabilne, jednak zaszły pewne zmiany. Mniej ważne stały się aspekty takie jak atrakcyjność fizyczna czy status majątkowy. Bardziej istotne dla uczestników okazały się cechy takie jak życzliwość, poczucie humoru i wspólne wartości. Preferencje uczestników zmieniły się m.in przez ważne wydarzenia w ich życiu, takie jak zostanie rodzicem.

Wraz ze starzeniem się uczestników, ważniejsze stawały się dla nich aspekty takie jak status społeczny, zasoby czy orientacja rodzinna. Indywidualne doświadczenia, rozwój osobisty i upływ czasu kształtują nasze preferencje dotyczące partnerów. Mogą się one zmieniać wraz z doświadczaniem kolejnych etapów życia. Dlatego na jednym etapie życia możesz uważać kogoś za atrakcyjną i wartą uwagi osobę, a kilka lat później ta sama osoba może nie być dla Ciebie odpowiednia do budowania związku.

3. Rola poczucia humoru

Lubimy się śmiać. Pewnie dobrze znasz uczucie, gdy ktoś rozśmiesza Cię do łez. Jest to przyjemne i odrywające od bieżących spraw – śmiejąc się, choć na moment zapominamy o zmartwieniach. Z pewnością poczucie humoru jest ważną cecha, którą bierzemy pod uwagę przy wyborze partnera. Ale dlaczego jest to takie istotne?

Badanie prowadzone przez Erikę Langley oraz Michelle Shiotę, opublikowane w Personality and Social Psychology Bulletin rzuciło światło na znaczącą rolę, jaką odgrywa humor w relacjach romantycznych. Dlaczego poczucie humoru jest tak powszechnie cenione? Dobre poczucie humoru okazało się nie tylko pożądaną cechą, ale także wskaźnikiem zdolności partnera do rozwiązywania problemów.

Naukowcy odkryli, że osoby z dużym poczuciem humoru są bardziej atrakcyjnymi potencjalnymi partnerami. Dzieje się tak ze względu na powiązanie humoru z kreatywnością, inteligencją i kompetencjami społecznymi.

Zarówno mężczyźni, jak i kobiety cenią humor z podobnych powodów – kojarzą go ze zdolnością partnera do radzenia sobie w trudnych sytuacjach za pomocą pomysłowych rozwiązań.

Czyli za poczuciem humoru kryją się nie tylko dobre żarty, ale dużo więcej ważnych kompetencji społecznych.

Dla związków i rodzin – inne wpisy

4. Wpływ komunikacji na poziom satysfakcji w związku

Komunikacja to niezwykle ważny element w budowaniu relacji – tych romantycznych, ale także przyjacielskich czy rodzinnych. Pewnie na własnej skórze doświadczyłeś pozytywnych efektów dobrej komunikacji w związku. Komplementowanie, okazywanie uczuć i zainteresowanie drugą osobą to istotne elementy dbania o relację. Pewnie pamiętasz to miłe, rozgrzewające serce uczucie, gdy usłyszałeś szczery komplement, niespodziewaną pochwałę czy poczułeś na swojej skórze czuły dotyk.

Badania wykazują, że działania takie jak częste prawienie komplementów i okazywanie uczuć, prowadzą do wyższego poziomu satysfakcji i pożądania w związkach. Komplementy i okazywanie uczuć mogą mieć także wpływ na satysfakcję z życia seksualnego, jednak jest to złożone i zależne od wielu czynników. W niektórych przypadkach, obfitość zarówno komplementów, jak i uczuć prowadziła do wzrostu satysfakcji seksualnej, podczas gdy u innych prowadziła do jej spadku. Należy także wziąć pod uwagę wiek, ponieważ młodsze osoby mogą doświadczać silniejszego pożądania seksualnego przy mniejszej intensywności okazywania uczuć, a w przypadku osób starszych, pożądanie zwiększa się wraz z większą czułością.

5. Miłość w kontekście ewolucji

Pewnie znasz ogólne fakty o ewolucji człowieka, ale czy kiedykolwiek zastanawiałeś się,

jak pojawiła się u nas romantyczna miłość i budowanie związków? Badacz Adam Bode przedstawił nową teorię, w której to sugeruje, że zjawisko romantycznej miłości mogło wyewoluować z neurobiologicznych i endokrynologicznych mechanizmów pierwotnie opracowanych dla więzi matki z dzieckiem. Teoria Bode’a zakłada, że romantyczna miłość i więź matki z dzieckiem mają znaczące podobieństwa psychologiczne, neurologiczne i hormonalne. Oznacza to, że romantyczna miłość może być adaptacją procesu tworzenia więzi między matką a dzieckiem. Możemy zauważyć podobieństwa między relacją matki i dziecka a relacją romantyczną. W obu przypadkach występują intensywne więzi emocjonalne, pragnienie fizycznej bliskości i wyłączna uwaga poświęcona ukochanej osobie. Badania mózgu wykazały, że zarówno u matek, jak i osób zakochanych widoczna jest aktywność mózgu w obszarach związanych z miłością i więzią – obszarach bogatych w receptory oksytocyny i wazopresyny, które odpowiadają za zachowania społeczne i emocjonalne. Co ciekawe, wysoki poziom oksytocyny u osób na wczesnych etapach związków romantycznych odzwierciedla poziom tego hormonu u młodych matek. Teoria Bode sugeruje zmianę w naszym rozumieniu romantycznej miłości, ujmując ją jako ewolucyjnie przekształcony mechanizm, który opiera się na fundamencie przywiązania matki do dziecka.  Ta teoria jest nadal badana, ale ma potencjał, aby zaoferować nam nowe spojrzenie na temat ewolucji ludzkich relacji i miłości.

6. Wspólne cele

Każdy z nas ma jakiś cel. Może to być założenie rodziny, zakup domu, dobra posada. A może coś bardziej przyziemnego, jak przebiegnięcie 5 km. Warto pamiętać, że oprócz tego, że jesteśmy w związku, nadal jesteśmy też osobnymi jednostkami. Ważne jest, aby oprócz realizowania wspólnych celów, wspierać partnera w zdobywaniu jego indywidualnych osiągnięć.

Badanie przeprowadzone przez Orsolya Rosta-Filep opublikowane w International Journal of Applied Positive Psychology zbadało jak romantyczne pary na Węgrzech wspierają się nawzajem w osiąganiu osobistych celów i jak to wsparcie wpływa na ich zadowolenie z życia.

Uczestnicy badania oceniali swoje indywidualne projekty i poziom koordynacji ze swoimi partnerami na początku badania, a po roku oceniali satysfakcję z życia.

Okazało się, że partnerzy, którzy współpracowali i pomagali sobie nawzajem w osiąganiu celów, doświadczali wyższego poziomu zadowolenia z życia. Stali się lepszymi partnerami, ale także byli bardziej usatysfakcjonowani ze wspólnego życia. Jeśli pary czuły się wspierane przez swoich partnerów i widziały namacalne rezultaty wspólnych wysiłków, prowadziło to do długoterminowej satysfakcji z życia. Istotne jest nie tylko wspierania celów drugiej osoby, ale robienie tego w sposób, który przynosi rzeczywisty postęp.

Miłość to piękne, ale i skomplikowane uczucie. Rządzą nami przeróżne mechanizmy, których często nie jesteśmy świadomi. Warto poszerzać swoją wiedzę, aby lepiej rozumieć procesy, które w nas zachodzą. Jeśli jesteś chętny, aby dowiedzieć się więcej, odwiedzaj stronę szkoleniacps.pl. Możesz także wziąć udział w szkoleniach prowadzonych przez Centrum Psychologii Stosowanej. Życzę Ci trwałej i ekscytującej miłości romantycznej 😊