Czym jest słomiany zapał?

Słomiany zapał jest określeniem używanym do opisania zjawiska szybko malejącego zainteresowania i entuzjazmu wobec nowego przedsięwzięcia, hobby, projektu, czy nawet relacji międzyludzkich. Jeżeli na początku projektu, znajomości czy pracy wykazujesz dużą ekscytację i zaangażowanie, lecz po krótkim czasie tracisz zainteresowanie i motywację przechodząc do kolejnej nowości, to ten artykuł jest dla Ciebie. Słomiany zapał może być przyczyną wielu niedokończonych projektów, zerwanych związków, niezrealizowanych celów i przelotnych zainteresowań.

Jakie są przyczyny słomianego zapału?

Psycholodzy wymieniają wiele przyczyn występowania słomianego zapału. Do głównych należą, słaba motywacja wewnętrzna, ambiwalencja wynikająca z braku precyzyjnych celów lub ich brak. Brak cierpliwości, która wiąże się nieumiejętnością oczekiwania na odroczone nagrody. Niski poziom wiary w siebie i niski poziom atrakcyjności oczekiwanych rezultatów. Dodatkowo sama czynność, którą wykonujesz wydaje się Tobie mało atrakcyjna. Warto też wspomnieć o innych, istotnych czynnikach podtrzymujących zjawisko słomianego zapału.

  • Brak długoterminowej wizji: osoby cierpiące na słomiany zapał często skupiają się na natychmiastowej gratyfikacji i pozytywnych emocjach, które pojawiają się wraz z nowościami. Takie osoby nie budują wyraźnego długoterminowego planu. Cenią sobie bardziej szybką i drobna nagrodę niż większy skarb, ale oddalony w przyszłości. Jeżeli chcesz poradzić sobie z tym problemem, zacznij ćwiczyć kilkusekundowe, potem kilkuminutowe następnie kilkudniowe odroczenia negatywnych nawyków i konsumowania nagród.
  • Niska tolerancja na frustrację: dziecięce oczekiwania bezproblemowego życia i drogi usłanej sukcesami zaburza realny ogląd sytuacji i odporność na porażki. Każda porażka zniechęca do dalszej pracy. Osoby o słomianym zapale traktują porażki i przeszkody personalnie, mają poczucie, że takie trudności zdarzają się wyłącznie im. Inni ludzie szybciej i łatwiej osiągają cele a im zawsze wiatr wieje w oczy. Aby uporać się z tym problemem, wystarczy założyć sobie w planie realizacji celu kilka porażek i wręcz oczekiwać, że one nastąpią. Poza planowaniem porażki zaplanuj metody poradzenia sobie z tymi porażkami. Gdy przejdziesz przez ten etap, to zauważysz, że to nie była porażka, tylko stopień prowadzący do Twojego celu.
  • Przesyt informacji: codzienne stymulowanie mózgu nowymi pomysłami, innowacjami i nowinkami być może jest ekscytujące, ale niestety tylko na chwilę. W erze cyfrowej częste zmiany i pobudzenia prowadzą do kompulsji i znieczulenia. Zamiast ćwiczyć cierpliwość i konsekwencję, ćwiczymy pobudzenie i impulsywność. Zamiast ilości wprowadź jakość i radzę ograniczyć media społecznościowe.
  • Niedostateczne wsparcie społeczne: brak motywacji ze strony rodziny, przyjaciół czy społeczności może przyczyniać się do szybkiego zaniku zainteresowania. Warto poprosić kogoś z otoczenia o doping, monitoring i wsparcie.
  • Perfekcjonizm: niektóre osoby porzucają projekty, gdy uświadamiają sobie, że ich wyniki nie są idealne lub gdy pierwsze próby nie spełniają ich wysokich oczekiwań. Zmniejsz oczekiwania i zastosuj do realizacji projektów technologię pracy zgodną z filozofią Agile. Metoda agilowa, to zbiór praktyk, które promują elastyczność, szybkie dostosowywanie się do zmieniających się wymagań, oraz intensywną współpracę między członkami zespołu projektowego. Agile opiera się na iteracyjnym rozwoju, co oznacza, że praca jest podzielona na małe części (iteracje lub sprinty), które są stopniowo realizowane. Po każdym cyklu pracy zbiera się feedback i na jego podstawie dostosowujesz kolejne etapy projektu. Umiejętność reagowania na zmiany jest ważniejsza od samego planu.

Skutki słomianego zapału

Słomiany zapał może prowadzić do różnorodnych negatywnych skutków, takich jak:

  • Częste porzucanie projektów co z kolei prowadzi do poczucia niespełnienia i frustracji z powodu braku trwałych osiągnięć. Brak widocznych osiągnięć, mimo początkowego entuzjazmu, może negatywnie wpłynąć na samopoczucie i samoocenę.
  • Inwestowanie czasu i zasobów w projekty, które są szybko porzucane, jest postrzegane jako marnotrawstwo. Zaangażowanie w nowe projekty wymaga czasu, energii, a czasem i pieniędzy. Gdy zainteresowanie szybko maleje, zainwestowane zasoby mogą zostać zmarnowane, co prowadzi do poczucia, że nie wykorzystuje się swojego potencjału w pełni.
  • Niepowodzenia w dokończeniu zadań wpływają negatywnie na samoocenę i poczucie własnej wartości. Osoba może zacząć wątpić w swoje zdolności do realizacji celów.
  • Słomiany zapał może utrudniać budowanie trwałych relacji, zarówno w życiu osobistym, jak i zawodowym, ponieważ brak stałości i zaangażowania może być postrzegany negatywnie przez innych.
  • Słomiany zapał utrudnia realizację długoterminowych celów, ponieważ osiągnięcie większości ważnych rzeczy wymaga stałego zaangażowania i wytrwałości. Brak ciągłości w działaniu może skutkować brakiem postępów w realizacji osobistych i zawodowych ambicji.
  • Słomiany zapał może nasilać tendencję do prokrastynacji, ponieważ osoba może unikać zaangażowania w zadania, wiedząc, że jej zainteresowanie i tak szybko zmaleje. To z kolei może prowadzić do zwlekania z ważnymi działaniami i zadaniami.
  • Nieukończone projekty i ciągłe przejmowanie się nowymi zainteresowaniami mogą prowadzić do stresu i niepokoju. Ciągłe rozpoczynanie nowych rzeczy bez zamykania poprzednich może prowadzić do przeciążenia i poczucia przytłoczenia.
  • W kontekście zawodowym, słomiany zapał może utrudniać budowanie pozytywnej reputacji. Konsekwencja i zdolność do dokończenia projektów są cenione w większości miejsc pracy, a ich brak może wpłynąć na awanse, oceny i ogólną percepcję przez współpracowników i przełożonych.

Jak przeciwdziałać słomianemu zapałowi

Istnieje kilka strategii, które mogą pomóc w przeciwdziałaniu słomianemu zapałowi. Być może z poniższej listy wybierzesz coś inspirującego dla siebie.

  • Ustal realistyczne cele. Rozpoczynaj od małych, osiągalnych celów pomocnych w budowaniu motywacji i poczucia spełnienia.
  • Pracuj nad samokontrolą i dyscypliną w utrzymaniu zainteresowania i zaangażowania w projekty.
  • Szukaj wsparcia, współpracuj z innymi, którzy mają podobne cele, wartości i cechują się wysokim poziomem konsekwencji i determinacji.
  • Akceptuj niepowodzenia i ucz się na błędach, nie wszystko musi pójść idealnie. Ważna jest Twoja łagodna reakcja na nieidealny świat.
  • Szukaj właściwych motywów do zmiany. Cele określaj w oparciu o wartości i potrzeby. Bądź łagodny dla siebie, ale wymagający i surowy w stosunku do celów.

Słomiany zapał jest wyzwaniem, z którym wielu z nas się zmaga, ale z odpowiednimi strategiami można go pokonać, osiągając trwałe cele i zadowolenie z własnych dokonań.

slomiany zapal badania

Słomiany zapał

Co mówią badania na temat słomianego zapału?

Co mówią badania na temat słomianego zapału?

Choć badania na temat słomianego zapału nie są tak bardzo rozpowszechnione jak prace dotyczące innych psychologicznych zjawisk, to istnieje kilka studiów i analiz, które próbują zrozumieć ten fenomen w kontekście motywacji, samoregulacji i osiągnięć. Poniżej przedstawiam kilka przykładów badań, które bezpośrednio lub pośrednio dotykają tematu słomianego zapału:

  1. Badanie na temat motywacji i samoregulacji

W badaniach nad motywacją, takich jak te prowadzone przez Edwarda L. Deci i Richarda M. Ryana, twórców Teorii Samodeterminacji (Self-Determination Theory – SDT), analizuje się różnice między motywacją wewnętrzną a zewnętrzną. Słomiany zapał może być częściowo wyjaśniony przez nadmierną zależność od motywacji zewnętrznej (np. nagrody, uznanie), która jest mniej trwała i mniej satysfakcjonująca niż motywacja wewnętrzna (np. zainteresowanie, ciekawość). SDT podkreśla znaczenie autonomii, kompetencji i relacji w utrzymaniu wysokiej motywacji wewnętrznej.

  1. Studia nad nawykiem porzucania

Badania nad formowaniem i utrzymywaniem nawyków, takie jak prace BJ Fogg’a i jego Modelu Zachowań Fogg’a (FBM), mogą rzucić światło na słomiany zapał przez pryzmat mechanizmów, które sprawiają, że nowe działania stają się trwałymi nawykami. Fogg argumentuje, że do formowania trwałych nawyków potrzebne są trzy elementy: motywacja, zdolność do działania i bodziec wyzwalający. Słomiany zapał może wynikać z niedoboru w jednej lub więcej z tych obszarów.

  1. Analiza celów i ich osiągnięcia

Badania nad procesem stawiania i realizacji celów, takie jak te, które opisuje Edwin A. Locke w jego Teorii Celów, mogą dostarczyć wglądu w słomiany zapał przez pryzmat tego, jak ludzie wyznaczają i dążą do swoich celów. Locke pokazał, że konkretne i ambitne cele zwiększają prawdopodobieństwo sukcesu. Słomiany zapał może być związany z ustawianiem niejasnych lub nierealistycznych celów, które nie motywują do długoterminowego zaangażowania.

  1. Badanie dotyczące prokrastynacji

Prokrastynacja, czyli zwlekanie, jest często powiązana ze słomianym zapałem, ponieważ osoby, które szybko tracą zainteresowanie, mogą też mieć tendencję do odkładania pracy nad swoimi projektami. Badania, takie jak te prowadzone przez Piersa Steel’a, wskazują na złożoność prokrastynacji, która może wynikać z braku samoregulacji, lęku przed porażką, czy niskiej motywacji wewnętrznej. Zrozumienie tych czynników może pomóc w opracowaniu strategii przeciwdziałania słomianemu zapałowi.

W jakim wieku występuję najczęściej słomiany zapał?

Słomiany zapał może występować w różnych etapach życia, jednak nie ma jednoznacznych badań wskazujących na konkretny wiek, w którym zjawisko to występuje najczęściej. Możliwość wystąpienia słomianego zapału zależy od wielu czynników, w tym od osobowości, środowiska i okoliczności życiowych, a nie tylko od wieku. Niemniej jednak, można zauważyć pewne tendencje związane z różnymi etapami rozwoju:

Młodzież i młodzi dorośli

  • W okresie dojrzewania i wczesnej dorosłości ludzie często eksplorują różne zainteresowania i możliwości, szybko przechodzą od jednego zajęcia do drugiego, szukając tego, co ich najbardziej pasjonuje. Taki styl zachowań może wzmóc zjawisko słomianego zapału.
  • Wpływ rówieśników i mediów społecznościowych przyczynia się do częstszego zmieniania zainteresowań w poszukiwaniu akceptacji społecznej lub naśladowania trendów.

Dorośli

  • W dorosłości słomiany zapał może być związany z presją życiową, taką jak praca, rodzina czy inne zobowiązania, które ograniczają czas i energię na nowe przedsięwzięcia.
  • Niektórzy dorośli mogą doświadczać słomianego zapału w próbach znalezienia hobby lub działalności, która daje im ucieczkę od codziennych obowiązków lub w poszukiwaniu nowych źródeł satysfakcji.

Starsze osoby – Seniorzy

  • W późniejszym wieku życia słomiany zapał może wynikać z chęci wykorzystania wolnego czasu na różnorodne aktywności. Jednakże, ograniczenia fizyczne lub zdrowotne mogą wpływać na możliwość długotrwałego zaangażowania w niektóre z nich.

Podsumowując, słomiany zapał jest zjawiskiem dwustronnym, mającym zarówno pozytywne, jak i negatywne strony. Z jednej strony, pozwala na eksplorację szerokiej gamy zainteresowań i doświadczeń, oferując szansę na odkrycie prawdziwych pasji i talentów. Szczególnie wartościowe jest to w świecie, który ceni elastyczność, adaptacyjność i ciągłe uczenie się. Z drugiej strony, może prowadzić do rozproszenia wysiłków, braku konsekwencji w dążeniu do celów oraz frustracji wynikającej z nieukończonych projektów i niespełnionych ambicji.

Ważne jest, abyś zrozumiał własne motywacje, ograniczenia i nauczył się rozpoznawać, kiedy słomiany zapał zagraża realizacji długoterminowych celów, a kiedy stanowi zdrową część procesu odkrywania siebie. Balans między pozwoleniem sobie na eksplorację a koniecznością wytrwałości w dążeniu do wyznaczonych celów jest kluczem do osobistego i zawodowego rozwoju. Ostatecznie, chociaż słomiany zapał może być źródłem pewnych wyzwań, to właściwie zrozumiany i zarządzany, staje się cenną lekcją na temat elastyczności, samopoznania i zdolności do adaptacji w świecie, który wymaga od Ciebie zmian.

Dziękuję za poświęcony czas na zapoznanie się z artykułem.