Czy jesteś Kreatorem Napięć?

A może specjalizujesz się jako Mistrz Zarzutów?

Któż z nas nie spotkał w swoim życiu osoby kłótliwej lub nie pokłócił się z innymi ludźmi. Myślę, że każdy ma takie doświadczenia. Kłótnie to zjawisko powszechne, które było, jest i z pewnością będzie. Takie zachowania towarzyszą nam przez całe życie. Jeżeli kłótnie pojawiają się sporadycznie i wywołują tarcia między ludźmi w zakresie poglądów, wartości, zachowań i oczekiwań ale doprowadzają nas do zrozumienia różnić między sobą i podnoszą naszą wrażliwość na innych to z pewnością można powiedzieć, że kłótnia była konstruktywna. Gdyby okazało się, że po kłótni pogłębia się erozja w relacjach, pojawia się poczucie krzywdy, napięcie i zamrożenie negatywnych emocji, to z pewnością kłótnia była szkodliwa i krzywdząca obie strony. Po takich kłótniach nie jest łatwo wrócić do budowania zaufania, relacji i dobrej współpracy. Obie strony okopują się na swoich stanowiskach i obie strony cierpią. Jeżeli schemat zachowania powtarza się, ponieważ osoby muszą z jakiś powodów współpracować ze sobą lub żyć ze sobą to dochodzi do chronicznych kłótni, które stają się negatywnym standardem komunikacji między takimi osobami. Można powiedzieć, że niejako takie osoby stają się „Kreatorami napięć” i „Mistrzami zarzutów”

Z czego wynikają zachowania kłótliwe?

Zachowania kłótliwe mogą wynikać z wielu czynników, z pewnością na pierwszym miejscu są czynnik osobiste, czyli emocje, myśli, oczekiwania, nawyki, zmiany neuronalne, a nawet zaburzenia osobowościowe czy zaburzenia psychiczne. Kolejnym czynnikiem może być środowisko, które niejako stymuluje osobiste preferencje do postaw kłótliwych. Oto kilka potencjalnych przyczyn tych zachowań:

Brak umiejętności komunikacyjnych. Osoby kłótliwe często mają trudności w skutecznej komunikacji. Mogą mieć problemy z wyrażaniem swoich potrzeb i opinii w sposób konstruktywny, co prowadzi do frustracji i wywołuje konflikty. Często oczekują aby ich potrzeby i uczucia były rozpoznawalne nawet wtedy, gdy o nich nie komunikują. Musimy być jasnowidzami i magicznie domyślić się czego oni oczekują.

Niezaspokojone potrzeby. Kłótliwe zachowania mogą być wynikiem niezaspokojonych potrzeb takich jak potrzeba kontroli, szacunku, uznania lub poczucia bezpieczeństwa. Osoby kłótliwe mogą używać konfliktów jako sposobu na zwrócenie uwagi na swoje potrzeby. Być może w dzieciństwie schemat zwracania na siebie uwagi poprzez zachowania agresywne, kłótliwe, płaczliwe był wzmacniany przez rodziców i takie schematy pozostały w życiu dorosłym. Gdy osoba czuje się niekochana, nieszanowana, niezauważona to zamiast poinformować o swoich potrzebach wszczyna kłótnie.

Słabo rozwinięta inteligencja emocjonalna. Osoby kłótliwe mogą mieć trudności z rozpoznawaniem, rozumieniem i regulacją swoich emocji. Brak umiejętności radzenia sobie z frustracją, złością czy lękiem może prowadzić do reagowania agresywnego w sytuacjach konfliktowych.

Negatywne wzorce zachowań. Osoby kłótliwe mogą mieć doświadczenia z przeszłości, w których konflikty były rozwiązywane w sposób agresywny lub towarzyszyły im negatywne wzorce zachowań. Mogą naśladować takie zachowania, gdy spotykają się z trudnościami w obecnych sytuacjach.

Środowisko pracy. Niektóre środowiska pracy, które promują konkurencję, konflikty interesów lub niezrozumienie, mogą sprzyjać rozwojowi zachowań kłótliwych. Napięcia w miejscu pracy mogą prowadzić do wzrostu konfliktów i kłótni. Być może osoby zarządzające wpadły na pomysł wprowadzenia metody zarządzani poprzez chaos i konflikt. Niektórzy uważają, że skonfliktowanymi osobami lepiej się steruje i manipuluje. No cóż, nie polecam, ale takie zjawisko występuje w naszej psychologii społecznej.

Stres i presja. Osoby kłótliwe mogą być pod wpływem dużego stresu lub presji w swoim życiu zawodowym lub osobistym. Trudności w radzeniu sobie z tymi czynnikami mogą prowadzić do wybuchów konfliktów. Często osoby, które były spokojne i zrównoważone przez wiele lat, nagle doświadczają trudności i stają się coraz bardziej kłótliwe. Niestety wybierają niezbyt pozytywny sposób radzenia sobie ze stresem i rozwiązywania trudnych sytuacji życiowych. Zamiast redukować problemy, mnożą je poprzez kłótnie i spory.

Możemy spotkać się niestety z większym kalibrem powodów zachowań kłótliwych. Osoby często kłócące się mogą mieć różne zaburzenia psychiczne lub zaburzenia osobowości, które wpływają na ich skłonność do konfliktów i trudności w utrzymywaniu pozytywnych relacji. Oto kilka zaburzeń osobowości, które mogą być związane z częstymi kłótniami:

Zaburzenie osobowości borderline. Osoby z tym typem zaburzenia osobowości mogą być skłonne do częstych konfliktów, impulsywnego zachowania, zmienności nastroju i trudności w regulacji emocji. Często mają trudności w utrzymaniu stabilnych relacji interpersonalnych.

Zaburzenie osobowości narcystycznej. Osoby narcystyczne mogą przejawiać skłonność do wywoływania konfliktów ze względu na silne potrzeby uznania i dominacji. Mogą być nadmiernie zainteresowane sobą, mają wysokie poczucie własnej wartości i trudności w akceptowaniu innych punktów widzenia.

Zaburzenie osobowości paranoidalne. Osoby z tym zaburzeniem mogą mieć trudności z zaufaniem innym ludziom i są często podejrzliwe wobec intencji innych. To podejrzliwość może prowadzić do częstych konfliktów interpersonalnych.

Zaburzenie osobowości antyspołecznej. Mogą wykazywać tendencje do agresji, łamania norm społecznych i nieposzanowania praw innych ludzi. Ich skłonność do konfliktów może wynikać z braku empatii i braku poczucia odpowiedzialności za swoje działania.

Zaburzenie osobowości obsesyjno-kompulsywne. Osoby zmagające się zaburzeniami OCD mogą mieć trudności z elastycznym podejściem do innych punktów widzenia i potrzeb. Ich skłonność do kłótni może wynikać z rygorystycznych oczekiwań, które mają wobec siebie i innych, oraz potrzeby silnej kontroli nad sobą i światem zewnętrznym.

Zachowania kłótliwe są złożone i wieloczynnikowe. Nie ma jednego jednoznacznego powodu, który wyjaśniałby wszystkie przypadki. Każda osoba jest unikalna i różne czynniki mogą wpływać na jej zachowanie. Oczywiście nie wszyscy, którzy są kłótliwi, mają zaburzenie osobowości. Częste kłótnie mogą być wynikiem różnych czynników, takich jak stres, trudności w komunikacji lub nieumiejętność radzenia sobie z emocjami. Jeśli osoba doświadcza trudności w utrzymaniu pozytywnych relacji i jej zachowanie wpływa negatywnie na jej życie, warto rozważyć skonsultowanie się z profesjonalistą, który może zdiagnozować ewentualne zaburzenie osobowości i zalecić odpowiednie leczenie lub terapię.

Osoba problematyczna to osoba, która ma problemy, a osoba, która ma problemy to osoba, która cierpi.  

Może zamiast złościć się lepsze będzie współczucie?

Warto przez chwilę zastanowić się nad powyższym zdaniem. Przecież osoby, które cierpią wymagają od nas troski i zrozumienia a nie krytyki i ataku słownego. Jeżeli jedna osoba cierpi to nie warto dociskać jej argumentacją, mówiąc, że nie ma racji, nie stara się, jest beznadziejna, itp. Taka argumentacja nic nie zmieni tylko pogłębia konflikt. Jeżeli, ktoś używa tych konfrontacyjnych zwrotów to z pewnością można powiedzieć, że taka osoba, też cierpi, czyli ma problemy, czyli też jest problematyczna. Skoro w komunikacji znajdują się dwie osoby, które są problematyczne i cierpią to jak mogą sobie pomóc? Jak mówi przysłowie „ślepy poprowadzi kulawego”. Jest wiele ciekawych metod rozmowy z takimi osobami i sposobów wyjścia z kłótni. Gdybym zapytał każdą z osób z osobna: „czy zależy Ci na kłótni?”, to powie: „NIE”, gdy zadam pytanie: „Czy chciałbyś być rozumiany?” to każda osoba powie:” TAK”, gdybym zadał pytanie: „Czy czujesz się rozumiany?” z pewnością usłyszę: „NIE”. Okazuję się, że każda z osób chciałaby być zrozumiana, nie chce się kłócić i potrzebuje zgody. Wobec tego, to jak to się dzieję, że w imię zgody wszczynamy kłótnie? Gdzie są nasze słabe punkty?

Ciąg dalszy nastąpi wkrótce, śledź wpisy na Centrum Psychologii Stosowanej.

W drugim artykule dowiesz się co sprzyja i napędza kłótnie. Udamy się też na ratunek osobom spokojnym i panującym nad emocjami i zastanowimy się co pomoże nam dogasić emocje i zachowania osób kłótliwych.

CZYTAJ CZĘŚĆ II ARTYKUŁU