Plotkowanie – nowe badania sugerują, że gadanie o innych „nie zawsze jest czymś złym”.

Plotkowanie – jakie ma funkcje

Plotkowanie, często stygmatyzowane jako niepożądane zachowanie, może w rzeczywistości pełnić kluczową rolę w strukturach społecznych. Tak przynajmniej sugerują wyniki badań przeprowadzonych przez naukowców z Uniwersytetu Maryland (UMD) i Uniwersytetu Stanforda, które rzucają nowe światło na społeczne funkcje plotek. Plotkowanie to niesprawdzona lub kłamliwa wiadomość, zwykle powodująca utratę dobrego wizerunku osoby, której to plotkowanie dotyczy. Powszechnie uważa się, że plotka jest synonimem pogłoski, która jest definiowana jako rozpowszechnianie niepewnych (niepotwierdzonych) informacji. Jednak w naukach społecznych plotkowanie spełnia ciekawe funkcje.

• Funkcja przyjemnej aktywności samej w sobie: plotka jest gadaniem dla samego gadania, często negatywnym, złośliwym i płytkim obmawianiem nieobecnych osób, ale stawia osobę plotkującą w lepszym świetle do osoby oplotkowanej. Tak bynajmniej wydaje się osobom plotkującym. My jednak wiemy, że osoby nie lubiące plotek często stronią od takich roznosicieli wszelkich pogłosek i newsów.
• Funkcja wymiany oceniających informacji o nieobecnej osobie: to proces wymiany informacji o nieobecnych osobach, zależny od indywidualnych intencji i potrzeb osoby roznoszącej plotki. Często plotki w firmie lub w rodzinie służą jako narzędzie nieoficjalnego obiegu informacji. Niestety ten obieg posiada wiele niebezpiecznych zniekształceń, który może krzywdzić inne osoby.
• Kontroli zachowań niezgodnych z normami: plotka służy kontrolowaniu zachowań, które są niezgodne z przyjętymi normami w danej grupie społecznej lub kulturze. Osoby działające wbrew regułom są często tematem plotek. Jeżeli przekroczysz dobre zwyczaje w firmie lub zachowasz się niemoralnie to z pewnością wieść o tym wydarzeniu rozniesie się po firmie lub po mieście. 😊
• Budowania wpływu społecznego: plotka może kontrolować zachowania nie tylko osób indywidualnych, ale też i grup społecznych. Wszelkie formy dezinformacji, jawnego manipulowania i koloryzowania faktów mogą zmienić postawy i nastawienie konkretnych grup społecznych.
• Informacyjną: plotka może pomóc w poszukiwaniu i przekazywaniu informacji, np. wypytywanie znajomych o przeszłe związki partnera, rozpoznawania stanów emocjonalnych szefa, poszukiwanie informacji na temat potencjalnego kandydata na stanowisko pracy w nowej firmie. Bardzo ważne jest, aby ludzie mieli stały i sprawdzony dostęp do wiarygodnego źródła informacji. Jeżeli w firmie ludzie są oddaleni od wiarygodnego źródła informacji, to zgodnie z wieloma badaniami obserwuje się znaczny wzrost poziomu plotek w zespole a motywacji do pracy członków zespołu znacznie spada.
• Podtrzymywania więzi: plotka umacnia więzi uczestników. Gdy lubisz plotkować lub słuchać nieformalnych informacji, to chętnie będziesz podtrzymywał zachowania osób plotkujących. Wiele osób uczestnicząc w plotkowaniu czują się wybrani i wyjątkowi. Znajdują się w gronie osób, gdzie mają dostęp do wielkich tajemnic i sekretów. Zaproszenie do tej grupy czyni tych ludzi wyjątkowych, oczywiście w rewanżu też musza wnieść swoje tajemnicze informacje. Jeżeli ich nie mają to zaczynają koloryzować. 😊

Badania sugerują, że istnieje kilka potencjalnych pozytywnych i negatywnych aspektów plotkowania. Plotkowanie umożliwia nie tylko wymianę informacji, ale też pełni funkcję kontrolną i edukacyjną w społeczności. Umożliwia identyfikację osób, które nie przestrzegają przyjętych norm, i pomaga w uczeniu się od innych poprzez przykłady ich zachowań. Co więcej, plotka może wzmacniać spójność grupy, tworząc wspólny język i dzielone doświadczenia, jednocześnie wytyczając granice grupy poprzez definiowanie „innego”.

👍 Pozytywne strony plotkowania

• Plotkowanie buduje więzi społeczne, plotkowanie może pomagać w budowaniu więzi międzyludzkich i wzmacnianiu relacji w grupie poprzez dzielenie się informacjami i tworzenie wspólnego doświadczenia.
• Plotkowanie wzmacnia normy społeczne, plotkowanie może służyć jako narzędzie przekazywania norm społecznych i wartości, co może przyczynić się do utrzymania porządku społecznego.
• Plotkowanie ostrzega przed zagrożeniami. W niektórych przypadkach plotkowanie może służyć jako sposób ostrzegania innych przed potencjalnymi zagrożeniami, co może przyczynić się do bezpieczeństwa społeczności.

👎 Negatywne strony plotkowania

• Plotkowanie szkodzi reputacji, plotkowanie może prowadzić do szkodzenia reputacji innych osób poprzez rozpowszechnianie fałszywych lub krzywdzących informacji.
• Plotkowanie tworzy konflikty, plotkowanie może prowadzić do konfliktów i podziałów w grupach. W wielu badaniach wykazuje się silną korelację między plotkowaniem a późniejszą trudnością w nawiązaniu relacji i współpracy z osobą, która była podmiotem plotek.
• Plotkowanie manipuluje i wyklucza, plotkowanie może być wykorzystywane do manipulacji innymi oraz do wykluczania pewnych osób z grupy poprzez rozpowszechnianie informacji w sposób celowy i szkodliwy.
• Spadek motywacji do współpracy. Osoby uczestniczące często w plotkowaniu, mają tendencję do nakręcania się na szefa, współpracowników, zadań, warunków pracy, itp. co przekłada się na spadek motywacji i morale zespołu.

Ewolucja Plotki – dlaczego przyroda i procesy społeczne utrzymały plotkę jako jedną z ważniejszych funkcji w komunikacji ludzkiej?

Ewolucja plotki jako zjawiska społecznego jest fascynującym procesem, który można analizować przez pryzmat różnych dyscyplin naukowych, w tym psychologii, socjologii, a nawet antropologii. Aby zrozumieć, jak plotkowanie rozwinęło się i utrwaliło w ludzkich społecznościach, należy przyjrzeć się jego korzeniom, funkcjom i ewolucyjnym korzyściom. Plotkowanie jako forma komunikacji istnieje od czasów, gdy ludzie zaczęli tworzyć większe grupy społeczne. Pierwotne społeczności, opierające się na wzajemnym zaufaniu i współpracy, musiały znajdować sposoby na ocenę i monitorowanie zachowań członków grupy. Plotkowanie jako proces wymiany informacji o osobach nieobecnych, mogło służyć jako mechanizm regulujący normy społeczne i promujący kooperatywne zachowania. Z ewolucyjnego punktu widzenia, plotkowanie mogło przynieść konkretne korzyści dla przetrwania i rozwoju ludzkich grup. Osoby, które skutecznie wykorzystywały plotkę do gromadzenia i przekazywania informacji, mogły lepiej nawigować w strukturach społecznych, identyfikując sojuszników i unikając potencjalnych zagrożeń. Lepiej jest, gdy przed prawdopodobnym, pojawiającym się zagrożeniem wzniecimy alarm niż gdybyśmy czekali w spokoju na komplet informacji o zagrożeniu. Gdyby takie zagrożenie przyszło to być może nie mielibyśmy już czasu na właściwą reakcję.  W ten sposób plotkowanie mogło stać się korzystną strategią adaptacyjną, sprzyjającą rozwojowi zaawansowanych umiejętności adaptacyjnych, ochronnych, komunikacyjnych i społecznych. Współcześnie plotkowanie nadal odgrywa ważną rolę w społeczeństwie, choć jego forma i medium przekazu ewoluowały. Media społecznościowe i technologia cyfrowa stworzyły nowe platformy dla plotek, zwiększając ich zasięg i szybkość rozprzestrzeniania. Pomimo zmieniającego się kontekstu, podstawowe funkcje plotki – informacyjna, edukacyjna i regulacyjna – pozostają istotne, świadcząc o jej trwałej roli w ludzkiej ewolucji społecznej. Podsumowując, ewolucja plotki jest świadectwem adaptacyjnej wartości komunikacji w ludzkim rozwoju. Zrozumienie jej korzeni i funkcji pozwala lepiej docenić złożoność ludzkich interakcji społecznych i ich wpływ na formowanie się społeczeństw.

Jak powinieneś zachować się, gdy ktoś będzie starał się plotkować na innych przy Tobie?

Zastanów się, czy plotka jest szkodliwa czy niewinna. Jeśli plotka jest szkodliwa, najlepiej jest się nie angażować. Nie przekazując jej dalej, przyczyniasz się do zatrzymania rozprzestrzeniania się nieprawdziwych lub szkodliwych informacji. Przekieruj delikatnie temat na bardziej pozytywne lub profesjonalne tory. Zastanów się, jakie uczucia i reakcje wywołuje w Tobie udział w plotkowaniu. Czy przyczynia się to do Twojego dobrego samopoczucia i relacji z innymi? Jeśli plotkowanie staje się problemem w miejscu pracy, warto porozmawiać z kierownictwem lub działem HR, aby znaleźć odpowiednie rozwiązanie.

Co powiedzieć plotkującej osobie, która plotkuje do Ciebie o kimś.

1. Zmiana tematu:

• „Ciekawe, co myślisz o naszym nowym projekcie? Wydaje się być wyjątkowo ambitny.”
• „Mówiłeś/aś ostatnio o swoim zainteresowaniu [wstaw hobby], opowiedz mi więcej na ten temat.”

2. Wyrażenie braku zainteresowania:

• „Wiesz, wolę nie wdawać się w plotki. Skupmy się lepiej na naszej pracy/innym temacie.”
• „Chyba nie jestem najlepszą osobą do rozmowy na ten temat. Wolę skupiać się na pozytywnych aspektach ludzi.”
• “Nie chcę być wplątany w plotki. Może porozmawiamy o czymś innym?”

3. Zachęta do pozytywnego podejścia:

• „Zamiast tego, może podzielisz się tym, co cenisz w tej osobie lub coś pozytywnego, co ostatnio zrobiła?”
• „Czy nie uważasz, że warto szukać tego, co dobre w ludziach zamiast skupiać się na plotkach?”

4. Prośba o zaprzestanie:

• „Wolę nie rozmawiać o innych w ich nieobecności. Może zmienimy temat?”
• „Nie czuję się komfortowo, gdy rozmawiamy o kimś, kto nie może przedstawić swojego punktu widzenia. Porozmawiajmy o czymś innym.”

5. Refleksja i perspektywa:

• „Ciekawe, jak byśmy się czuli, gdyby ktoś tak o nas rozmawiał. Może spróbujmy spojrzeć na tę sytuację z innej perspektywy.”
• „Zastanawiam się, co tak naprawdę leży u podstaw tej sytuacji. Często jest coś więcej, niż się wydaje na pierwszy rzut oka.”
• “Zrozumiałem, że masz swoje zdanie, ale ja wolę nie oceniać innych na podstawie niesprawdzonych informacji.”

6. Promowanie bezpośredniej komunikacji:

• „Może warto, abyś porozmawiał/a bezpośrednio z tą osobą? Bezpośrednia komunikacja często pomaga wyjaśnić nieporozumienia.”
• „Jeśli masz z tą osobą jakiś problem, może lepiej byłoby go bezpośrednio z nią omówić?”
• “Wiesz, nie jestem pewien, czy to prawda, ale może warto porozmawiać bezpośrednio z tą osobą?”
• “Ciekawe, skąd masz te informacje? Może warto to zweryfikować?”

Użycie tych zdań może pomóc w zachowaniu profesjonalizmu i pozytywnej atmosfery, jednocześnie unikając angażowania się w potencjalnie szkodliwe lub nieproduktywne rozmowy.

To subtelne przekierowanie uwagi od plotki na bardziej konstruktywne rozwiązanie.

Jakie zachować się, gdy ktoś plotkuje w naszej obecności?

Najlepsza strategia radzenia sobie z plotkami lub plotkowaniem w miejscu pracy lub innym środowisku opiera się na proaktywnym, świadomym podejściu, które promuje pozytywną komunikację i buduje zaufanie. Oto kilka kluczowych kroków, które można podjąć:

1. Utrzymuj profesjonalizm

• Zachowaj dystans: nie angażuj się w rozprzestrzenianie plotek. Zachowując neutralność, dajesz przykład innym.
• Ocena treści: przed podzieleniem się informacją, zastanów się, czy jest ona prawdziwa, ważna i dobra.

2. Promuj otwartą komunikację

• Zachęcaj do bezpośredniej rozmowy: jeśli problem dotyczy konkretnych osób, zachęcaj do bezpośredniego adresowania sprawy.
• Buduj kulturę feedbacku: promuj środowisko, w którym ludzie czują się komfortowo wyrażając swoje opinie i obawy bezpośrednio i konstruktywnie.

3. Stwórz pozytywną atmosferę

• Podkreślaj pozytywy: skup się na pozytywnych aspektach pracy i współpracowników, zamiast na negatywnych plotkach.
• Buduj relacje: inwestuj czas w budowanie silnych, pozytywnych relacji z kolegami z pracy. To zwiększa zaufanie i zmniejsza prawdopodobieństwo plotkowania.

4. Edukuj i uświadamiaj

• Prowadź szkolenia: organizuj warsztaty lub szkolenia na temat komunikacji i budowania zespołu, które pomogą zmniejszyć tendencję do plotkowania.
• Uświadamiaj: ucz o skutkach plotkowania zarówno dla jednostek, jak i dla całego zespołu lub organizacji.

5. Bądź wzorem

• Praktykuj empatię: zawsze stawiaj się w sytuacji drugiej osoby. Zastanów się, jak byś się czuł, będąc przedmiotem plotki.
• Bądź wzorem do naśladowania: pamiętaj, że Twoje zachowanie może służyć jako wzór dla innych. Przez bycie przykładem właściwego postępowania możesz wpłynąć na kulturę wokół siebie.

6. Interweniuj, gdy jest to konieczne

• Reaguj na szkodliwe plotki: jeśli plotka jest szkodliwa lub dyskryminująca, ważne jest, aby interweniować, aby chronić osoby zaangażowane i utrzymać zdrową kulturę organizacyjną.
• Wsparcie dla ofiar plotek: zapewnij wsparcie osobom, które są negatywnie dotknięte plotkami, pokazując, że organizacja dba o ich dobrostan.

7. Bądź świadomy

• Zauważ, Kiedy Plotkujesz: czasem plotkujemy bez zastanowienia. Zastanów się, czy to naprawdę potrzebne. Czy Twoje słowa przyczynią się do czegoś pozytywnego?

8. Nie bierz wszystkiego do siebie

• Sprawdź Źródło: nie każda plotka jest prawdziwa. Jeśli słyszysz coś kontrowersyjnego, sprawdź źródło. Może to być przekłamanie lub przesadzone informacje.

9. Zachowaj dyskrecję

• Nie Rozsiewaj Dalej: jeśli dowiesz się czegoś o kimś, nie przekazuj tego dalej. Szanuj prywatność innych. To, co usłyszysz, może być tylko jedną stroną historii.

Przyjmując te strategie, możesz pomóc w kształtowaniu środowiska, w którym plotki mają mniejsze szanse na wzrost i rozprzestrzenianie, a komunikacja jest otwarta, szanowana i konstruktywna.

Jak zawsze jestem tu dla Ciebie i życzę Ci wielu relacji opartych na szczerości i zaufaniu do innych. Trzymam mocno kciuki za pełne szacunku relacje. Dobrego dnia.

Pozdrawiam serdecznie
Wojciech